ثبت جهانی مبلمانِ منبت ملایر؛ دستاوردی فراتر از مرزها
دستاوردی بزرگ که در سایه حمایت‌های بی‌دریغ دولت تدبیر و امید مرزهای جمهوری اسلامی را دَرنوردید و در یکی از روزهای سرد بهمن سال ۱۳۹۸ همزمان با فجر انقلاب، با تایید شورای جهانی صنایع دستی و طبق اعلام وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، مبلمان منبت ملایر در کنار ۲ شهر و یک روستای ایران در فهرست شهرهای جهانی صنایع دستی قرار گرفت.
قصه مبلمان منبت ملایر داستان بیش از نیم قرن تجربه استادکاران و منبت‌کاران این شهر است، قصه پُر فراز و نشیبی که هنرمندانش مُغار در دست، عاشقانه‌هایی را بر چوب حک کردند و نگذاشتند نبض منبت از شماره بایستد، نقش در نقش زدند و خود را از هزار توی تاریخ بالا کشیدند تا امروز که موفق شدند تجربه چهار هزار سال حکاکی روی چوب را در مبلمان منبت خلاصه کنند، هنرصنعتی که در یکی از روزهای اردیبهشت سال ۹۶ در سفر معاون وقت رییس جمهوری و رییس وقت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشورمان به این شهر، خبر ملی شدن آن اعلام شد و این نقطه آغازی بر پایان مهجوریت این هنر و در حقیقت بهار منبت ملایر بود.
پایتخت مبل و منبت ایران همیشه فردایی درخشان را برای خود متصور بود، فردایی همچون امروز که در شهری با بیش از ۳۰۰ هزار نفر جمعیت در جنوبی‌ترین نقطه استان همدان، بیش از ۹ هزار استادکار و منبت‌کار را در بیش از پنج هزار کارگاه خود پرورش داده و بیش از ۲۵ هزار نفر از مشتاقان و علاقه‌مندان به این هنر مشغولند و به جای همنشینی با دود و زندگی ماشینی، چوب و چکش و مُغار مونس‌شان شده و دست‌آفرینه‌های خود را نقش برجسته در کُنج کارگاه‌ها به هنردوستانشان عرضه می‌کنند.
بی‌تردید پخش ۲۷ هزار ثانیه تبلیغات رایگان از طریق رسانه ملی در کنار معرفی جاذبه‌های تاریخی، توریستی و طبیعی این شهرستان، سرآغازی برای فصل گردشگری، رونق تولید، اشتغال و اقتصاد این شهر بود و برای همیشه مبلمان منبت ملایر در کُنج خانه هر ایرانی و حتی آنسوی مرزها نشست.
مبلمان منبت؛ یکی از گرانبهاترین و پرارزش‌ترین هنر صنایع دستی هگمتانه، از همان روزهای آغازین اردیبهشت تکاپوی خود را برای پیمودن راهی پرافتخار آغاز کرد و در این میان فعالان هنرصنعت منبت و اعضای هیات مدیره بازار مبل ملایر پخش تیزرهای تبلیغاتی از رسانه ملی را با استفاده از بسته ویژه حمایتی تبلیغات تلویزیونی پیرو تاکیدات رهبر معظم انقلاب در حمایت از کالای ایرانی و تحقق اقتصاد مقاومتی در سر پروراندند، طرحی که از خوش اقبالی شهر ملی منبت از سال ۱۳۹۶ با عنوان «طرح پخش رایگان تبلیغات تلویزیونی و رادیویی کالاهای ساخت داخل» کلید خورد و فعالان این هنر صنعت در نخستین جشنواره ملی مبل و منبت، موفق به کسب ۹ هزار ثانیه تبلیغات آن هم در بهترین پیک برنامه‌های تلویزیونی صدا و سیما شدند.
بی‌تردید پخش ۲۷ هزار ثانیه تبلیغات رایگان از طریق رسانه ملی در کنار معرفی جاذبه‌های تاریخی، توریستی و طبیعی این شهرستان، سرآغازی برای فصل گردشگری، رونق تولید، اشتغال و اقتصاد این شهر بود و برای همیشه مبلمان منبت ملایر در کُنج خانه هر ایرانی و حتی آنسوی مرزها نشست.
با رونق گرفتن جشنواره‌های تابستانی، زمستانی و نوروزی مبل و منبت، دروازه گردشگری شهر ملی منبت به روی هموطنان ایرانی باز شد و به گفته رییس هیات مدیره بازار مبل ملایر در نخستین جشنواره مبل و منبت ملایر پس از ملی شدن این هنر صنعت، بیش از ۱۵۰ هزار مسافر و گردشگر در جشنواره تابستانی و نوروزی وارد ملایر شدند و ۴۲۰ میلیارد تومان گردش مالی نصیب این شهرستان شد و این روند در سال‌های آتی تداوم داشت و شاید ملایر یکی از موفق‌ترین جشنواره‌های خود را رقم زد.
در این میان شکل‌گیری نخستین انجمن تولید و صادرکنندگان مبل و منبت کشور پس از ملی شدن این هنر در همدان با محوریت ملایر و در پله نخست عضویت حدود ۵۰ نفر، سرآغاز تحولی بزرگ در عرصه صادرات، تجارت، گردشگری و در عین حال توسعه اقتصادی این استان و شهرستان بود که به همت اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان همدان اتفاق افتاد.
عبور از رویداد بین‌المللی همدان ۲۰۱۸، ورود ۲ قطار گردشگری در مرداد سال ۹۸ به شهر جهانی مبل و منبت، راه‌اندازی سایت فروش مجازی با برند «ملایر آگِر»، ایجاد شهر نمایشگاهی دائمی و بین‌المللی مبل و منبت و اختصاص ۲۰ هکتار زمین در مجموعه تفریحی و توریستی بام ملایر واقع در جاده سلامت، اجرای ۴۶۰ هکتار جنگل‌کاری مصنوعی با هدف تامین مواد اولیه چوب برای فعالان صنعت مبل و منبت با کاشت گونه‌های مختلف کم آب‌بر، با تدبیر دولتمردان ملایر و فعالان این هنرصنعت تنها شماری از اقدامات و موفقیت‌هایی است که در بدترین شرایط کشور رخ داد، در شرایط جنگ اقتصادی که تولیدکنندگان به عنوان سربازان این جنگ و در خط مقدم این جبهه قرار دارند.
توسعه صادرات؛ چشم‌انداز مبلمان منبت در ۱۴۰۰
دولتمردان زیادی از بلندپایه‌ترین مقامات همچون «اسحاق جهانگیری» معاون اول رئیس جمهوری، وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، وزیر صنعت، معدن و تجارت گرفته تا بازرسان شورای جهانی صنایع دستی، از پایتخت مبل و منبت ایران زمین بازدید کردند و این شروعی تازه در مسیر پیش‌روی هنرصنعت مبلمان منبت بود.
مردم ملایر هیچگاه دی‌ماه سال ۹۸ را فراموش نمی‌کنند، روزی که هیاتی متشکل از دکتر «غاده هیجاوی» رییس منطقه آسیا و اقیانوسیه شورای جهانی صنایع دستی، «کِوین موری» معاون منطقه آسیا و اقیانوسیه در شورای جهانی صنایع دستی و «ویدا توحدی» مسوول ثبت شهرهای ملی و جهانی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برای پیگیری و ارزیابی پرونده ثبت جهانی منبت وارد ملایر شدند، در این روز تمامی دست‌اندرکاران ثبت جهانی مبل و منبت ملایر سنگ تمام گذاشتند و هر آنچه در چنته داشتند، رو کردند تا در نهایت بهمن سال ۹۸ با کسب عنوان جهانی، مزد زحمات شبانه‌روزی خود را گرفتند.
توسعه ۲۰ هکتاری شهرک تخصصی مبلمان منبت
به گفته معاون استاندار همدان و فرماندار ویژه ملایر، پیرو عهدی که با نمایندگان این شهرستان در مجلس شورای اسلامی، فعالان هنرصنعت مبلمان منبت و مردم ملایر بستیم، کسب عنوان جهانی مبلمان منبت در مدت زمان کمتر از ۹ ماه با تشکیل ستاد دائمی ارتقای شاخص‌های شهر جهانی مبلمان منبت محقق شد و امروز این شعار ما که ملایر را از معبر گردشگری به مقصد گردشگری تبدیل می‌کنیم، رنگ حقیقت گرفت.
«قدرت الله ولدی» در گفت و گو با ایرنا به حمایت ویژه دولت در اختصاص ۴۰ میلیارد تومان برای توسعه و تقویت زیرساخت‌های این هنرصنعت در شهرک خصوصی مبلمان منبت و همچنین اخذ مجوز توسعه ۲۰ هکتاری این شهرک اشاره کرد و آن را دستاودی بزرگ در این حوزه با تدبیر و حمایت دولت دانست.
او با اشاره به میها بودن بستر سرمایه‌گذاری، رشد و توسعه و رونق اشتغال پایدار در هنرصنعت مبلمان منبت ملایر، جلوگیری از مهاجرت جوانان جویای کار را یکی از دستاوردهای جهانی شدن مبلمان منبت ملایر و ایجاد اشتغال در این هنر صنعت عنوان کرد و اعطای تسهیلات روستایی مناسب از سوی دولت را عاملی اثرگذار در این زمینه برشمرد.
ملایر؛ موفق‌ترین شهر جهانی صنایع دستی
به اذعان مدیران ارشد وزارت میراث فرهنگی؛ صنایع دستی و گردشگری؛ ملایر یکی از موفق‌ترین تجربه‌های شهر جهانی در کشور است و در کمتر شهری در سطح بین‌المللی و ملی این حرکت مستمر و پُرتلاشی که در ملایر دیده می‌شود را شاهد هستیم.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان جهانی شدن مبلمان منبت ملایر را نقطه عطف یک فرآیند دانست که شتاب حرکت برای رسیدن به اهداف متعالی در این حوزه را تندتر می‌کند و قبل و بعد از ملی و جهانی شدن این هنر صنعت و تداوم فعالیت‌ها، کُنش‌گری فعالی با مدیریت خوب و منسجم فرمانداری این شهرستان ایجاد شد که جای تبریک دارد.
به اذعان مدیران ارشد وزارت میراث فرهنگی؛ صنایع دستی و گردشگری؛ ملایر یکی از موفق‌ترین تجربه‌های شهر جهانی در کشور است و در کمتر شهری از شهرهای جهانی در سطح بین‌المللی و ملی این حرکت مستمر و پُرتلاشی که در ملایر دیده می‌شود را شاهد هستیم.
«علی مالمیر» پیشتر در گفت و گو با ایرنا، تهیه یک سند راهبردی برای این هنر صنعت را ضروری دانست و با اشاره به ورود فعال دانشگاه‌های ملایر برای ثبت جهانی، گفت: با تداوم این هم‌افزایی در فرآیند تولید، کیفیت محصول، مواداولیه، ارتباط با بازار، خدمات پس از فروش، اعتماد و وفاداری مشتری و سایر موارد، شاهد این امر خواهیم بود که پازل‌های حرکتی این هنر صنعت، آینده خوبی را برای ما رقم می‌زند.
در این مسیر پر فراز و نشیب علاوه بر نمایندگان مردم ملایر در مجلس شورای، بودند افراد اثرگذاری همچون «بیژن شهبازخانی» که ضرب‌آهنگ توسعه هنرصنعت مبلمان منبت ملایر را شتاب بخشیدند، به گفته شهبازخانی ثبت جهانی مبلمان منبت ملایر بزرگتر از یک دستاورد اقتصادی گذرا است که با ثبت جهانی این هنرصنعت، صنعتی فاخر، اشتغالزا و صنعتی پاک برای ملایر ایجاد شد و حالا باید با تولیدات فاخر و باکیفیت وارد رقابت در بازارهای جهانی شویم و با همت فعالان این بخش، حداقل تا پنج سال آینده ملایر به یکی از ثروتمندترین شهرهای ایران تبدیل خواهد شد.
از برگزاری ویژه برنامه شب‌های فیروزه‌ای، منبت‌کاری روی درختان خشکیده سطح شهر گرفته تا نام‌گذاری معابر، ساخت و نصب المان منبت در میادین اصلی شهر، برپایی نمایشگاه‌ها، آموزش بانوان در آموزشگاه فنی و حرفه‌ای، انعقاد تفاهم‌نامه همکاری با دانشگاه صنعتی شریف برای تقویت آموزش و برندسازی، ورود مبلمان منبت ملایر به بازار فروش اتکا، حضور این هنر صنعت در شهرک صنایع چوب ایران، همه و همه از ده‌ها برنامه و اقدام مهمی است که رییس هیات مدیره بازار مبل ملایر در راستای جهانی شدن این صنعت به آنها اشاره کرد که جز در سایه حمایت دولت محقق نمی‌شد.
«یدالله کریمی» سال ۹۶ را سرآغاز جهش توسعه مبلمان منبت و خیز بلند این صنعت در عرصه ملی و بین‌المللی دانست و اظهار داشت: برگزاری جشنواره‌های سالانه، تبلیغات گسترده، حمایت مستمر دولت، همراهی و اهتمام ویژه مسوولان کشوری، استانی و شهرستانی، نمایندگان مجلس و فعالان این حوزه با محوریت میراث فرهنگی، همچون پازلی در کنار هم قرار گرفت و این زنجیره را تکمیل کرد.
وی جهانی شدن مبلمان منبت را محرک اصلی توسعه این شهرستان دانست و با اشاره به افزایش روزافزون اشتغال، تولید و ارزآوری بالای این محصول گفت: در سال‌ها اخیر تعداد نمایشگاه‌ها و فروشگاه‌های مبلمان منبت در این شهر به ۶۰۰ مورد، تعداد کارگاه‌های رنگ‌کاری از حدود هشت مورد به بیش از یک‌هزار کارگاه، تعداد کارگاه‌های رویه‌کوبی مبل از ۵۰ مورد به حدود ۶۰۰ کارگاه و بیش از ۳۰ واحد پارچه فروشی افزایش یافته است.
به گفته کریمی صنعت مبلمان منبت ملایر ۳۳ درصد از اشتغال این شهرستان را به خود اختصاص داده است که از زمان جهانی شدن این هنرصنعت، بیش از یک‌هزار و ۲۰۰ مورد اشتغال در زمینه فروش، حسابداری، کاور دورزی، رویه‌دوزی، ورق‌کاری، تحصیل در رشته‌های طراحی و منبت برای بانوان ایجاد شده که ۲۰ درصد از اشتغال حوزه مبل و منبت مرتبط به بانوان است.
رییس هیات مدیره بازار مبل ملایر همچنین به استقرار و فعالیت بیش از ۲۰۰ واحد کارگاهی و نمایشگاهی در شهرک تخصصی مبلمان منبت ملایر و انجام تمامی فرآیندهای تولید مبل در این شهرک اشاره و بیان کرد: با توسعه ۲۰ هکتاری این شهرک، حدود ۵۰۰ کارگاه و نمایشگاه جدید مبلمان منبت نیز به واحدهای قبلی اضافه خواهد شد که اشتغال خوبی در این حوزه ایجاد می‌شود.
به گفته کریمی صنعت مبلمان منبت ملایر ۳۳ درصد از اشتغال این شهرستان را به خود اختصاص داده است که از زمان جهانی شدن این هنرصنعت، بیش از یک‌هزار و ۲۰۰ مورد اشتغال در زمینه فروش، حسابداری، کاور دوزی، رویه‌دوزی، ورق‌کاری، تحصیل در رشته‌های طراحی و منبت برای بانوان ایجاد شده که ۲۰ درصد از اشتغال حوزه مبل و منبت مرتبط به بانوان است.
توسعه صادرات، توسعه زیرساخت‌ها، اجرای پروژه شهر نمایشگاهی، همکاری تنگاتنگ با دانشگاه‌های ملی و آزاد و سازمان فنی و حرفه‌ای در زمینه استانداردسازی، برندسازی و آموزش، استقرار دفتر دائمی در ترکیه و برنامه‌ریزی در راستای ارتقا و افزایش تولید و صادرات از جمله چشم‌اندازهای سال ۱۴۰۰ شهر جهانی مبلمان منبت است که کریمی به آنها اشاره کرد و افزود: باید از پیله داخل خارج شویم و به صادرات بپردازیم.
وی با بیان اینکه تاکنون به کشورهای حوزه خلیج فارس، اوراسیا، غنا، استرالیا و کانادا صادرات داشتیم، مهاجرت معکوس به ویژه از استان‌های همجوار به ملایر و توسعه واحدهای تولیدی و فروش این محصول را از فواید دیگر جهانی شدن این هنرصنعت برشمرد و ادامه داد: با جهانی شدن این هنرصنعت، سهم ملایر در تولیدات مبلمان منبت کشور به بیش از ۷۰ درصد رسید.
و این تنها گوشه‌ای از شرح حال شهر جهانی مبلمان منبت بود که با تدبیر دولت دوازدهم به عنوان دستاوردی فراتر از مرزهای جغرافیایی برای هنر صنایع دستی کشور کسب شد.
نظرات بسته شده است.