تصمیم غیرمنتظره کاخ سفید: جرد آیزاکمن دیگر گزینه ترامپ برای ریاست ناسا نیست
جرد آیزاکمن، دیگر گزینهی ریاست بعدی ناسا نخواهد بود. دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، تصمیم گرفته نامزدی آیزاکمن، میلیاردرِ کارآفرین حوزه فناوری و فضانورد خصوصی را که دو مأموریت مداری اسپیسایکس را فرماندهی و تأمین مالی کرده، پس بگیرد.
لیز هیوستون، سخنگوی کاخ سفید، در بیانیهای ایمیلی که روز شنبه منتشر شد، گفت: «مدیر ناسا نقشی کلیدی در رهبری بشر به فضا و اجرای مأموریت جسورانهی رئیسجمهور ترامپ برای کاشتن پرچم آمریکا بر سیارهی مریخ خواهد داشت. ضروری است که چنین شخصی کاملاً با برنامهی «اول آمریکا» همسو باشد. جایگزین جدید بهزودی مستقیماً توسط رئیسجمهور ترامپ معرفی خواهد شد.»
تصمیم برای انتخاب جایگزین تاحدی غافلگیرکننده است. ترامپ در ماه دسامبر، پیش از مراسم معارفه ریاستجمهوریاش، نام جرد آیزاکمن را بهعنوان گزینهی ریاست ناسا اعلام کرده بود و به نظر میرسید که کنگره بهزودی، در هفتهی آینده، او را تأیید خواهد کرد.
بیانیهی هیوستون دلیل مشخصی برای برکناری آیزاکمن، بنیانگذار و مدیرعامل شرکت پرداخت الکترونیکی شیفت۴، ارائه نداده است. اما بهطور ضمنی نشان میدهد که کاخ سفید گمان نمیکند آیزاکمن کاملاً با ترامپ و اولویتهای فضاییاش همنظر و همراستا باشد.
بیشتر بخوانید
کاخ سفید عصر جمعه، ۳۰ می (۹ خرداد)، نسخهی کامل و دقیق درخواست بودجهی ناسا برای سال مالی ۲۰۲۶ را منتشر کرد و در نتیجه، دید واضحتری از اولویتهای فضایی دولت ایالات متحده به دست آمد. در این اسناد، کاهش ۶ میلیارد دلاری بودجهی ناسا، از ۲۴٫۸ میلیارد دلار به ۱۸٫۸ میلیارد دلار پیشنهاد شده است.
همچنین با اجراییشدن بودجه پیشنهادی جدید، بودجهی برنامههای علمی ناسا نیز با کاهش ۴۷ درصدی روبهرو خواهد شد. این ارقام ابتدا حدود یک ماه پیش در خلاصهی بودجهی کاخ سفید منتشر شده بودند، اما اسناد جدید، پیامدهای این کاهش بودجه را در صورت تأیید کنگره تشریح میکنند.
آیزاکمن ظاهراً با سیاست «اول آمریکا» دولت ترامپ همسو نیست
بهدلیل کاهش بودجه، نیروی کار ناسا تقریباً یکسوم کاهش مییابد و دهها مأموریت علمی این سازمان، از جمله جونو، کاوشگر مشتری، فضاپیمای «نیوهورایزنز» که از پلوتو بازدید کرده و چندین فضاپیمای دیگر که هماکنون در اعماق فضا داده جمعآوری میکنند، لغو خواهند شد.
نامزدی آیزاکمن تنها یک روز پس از پایان مأموریت ۱۳۰ روزه ایلان ماسک به عنوان «کارمند ویژه دولت» پس گرفته شد. ماسک در این مدت ریاست ادارهی تازهتأسیس «بهرهوری دولت» را بر عهده داشت که هدفش کاهش هزینهها و مقررات بود. او در یک کنفرانس خبری در کاخ سفید در روز جمعه (۳۰ می) اعلام کرد که با وجود پایان همکاری رسمیاش، همچنان به عنوان مشاور و دوست رئیسجمهور ترامپ باقی خواهد ماند.
شایان ذکر است که همزمانی اتمام کار ایلان ماسک و نامزدی آیزاکمن جالب است، چرا که آیزاکمن با اسپیسایکس و ایلان ماسک همکاری تجاری داشته است. بااینحال، این امر به معنای حمایت آیزاکمن از اسپیسایکس به عنوان مدیر ناسا نیست.
در ماه آوریل در جریان جلسهی تأیید صلاحیت آیزاکمن در «کمیته بازرگانی، علم و حملونقل مجلس سنا»، چندین سناتور دموکرات دربارهی احتمال تضاد منافع از آیزاکمن سؤال کردند. او بارها تأکید کرد که رابطهی نزدیکی با ماسک ندارد و اگر به ریاست ناسا منصوب شود، صرفاً بر اساس منافع ناسا و کشور تصمیمگیری خواهد کرد. این کمیته ۳۰ آوریل (۱۰ اردیبهشت) با پیشبرد نامزدی او به صحن سنا برای رأیگیری نهایی موافقت کرد.