پایان فرضیه‌ای قدیمی: رگه‌های مریخ منشأ آبی ندارند
رگه‌های مریخی به نام «خطوط شیب تکرارشونده» یا RSL شناخته شدند. آن‌ها در مکان‌های مشابه ظاهر و ناپدید می‌شوند و می‌توانند صدها متر در امتداد شیب‌ها گسترش یابند.
به‌گزارش یونیورس تودی، مطالعه‌ی تازه رگه‌های مریخی را از زاویه‌ای جدید مورد بررسی قرار داده و نتیجه گرفته است که RSL و دیگر رگه‌های مشابه، منشأ آبی ندارند. این پژوهش بر دو پدیده مرتبط تمرکز دارد: RSL-ها که به صورت فصلی ظاهر و ناپدید می‌شوند و رگه‌های شیب که ممکن است سال‌ها یا حتی دهه‌ها باقی بمانند.
به نوشته‌ی پژوهشگران، رگه‌های شیب ساختارهای تیره‌رنگی هستند که به طور خودبه‌خودی در شیب‌های مریخ پدید می‌آیند و طی سال‌ها تا دهه‌ها کم‌رنگ می‌شوند. پیش‌تر، شکل‌گیری این رگه‌ها (چه RSL و چه رگه‌های طولانی‌تر) به فرایندهای آبی نسبت داده می‌شد؛ به این معنا که ممکن است آب مایع یا آب‌نمک موقتی اما قابل‌توجهی در سطح مریخ وجود داشته باشد؛ موضوعی که می‌تواند اهمیت زیادی برای زیست‌پذیری کنونی سیاره داشته باشد.
بیشتر بخوانید
تحقیقات قبلی توضیحات متعددی برای منشأ این رگه‌ها ارائه داده‌اند؛ از جمله: چشمه‌های آب شور زیرزمینی، ذوب فصلی یخ‌های شور، زلزله‌های مریخی و حتی باد. همچنین مشخص شده بود که RSL بیشتر در تابستان نیم‌کره جنوبی ظاهر می‌شوند، درحالی که رگه‌های شیب بیشتر در پاییز و زمستان نیم‌کره شمالی شکل می‌گیرند.
پژوهشگران می‌نویسند: «تا امروز مشخص نیست که آیا RSL و رگه‌های شیب، دو نمود متفاوت از یک فرایند واحد هستند یا دو پدیده‌ی کاملاً متفاوت.»
درک درست رگه‌ها اهمیت زیادی دارد؛ اگر منشأ آن‌ها آب باشد، به این معناست که چرخه‌ی آب در مریخ از آنچه تاکنون تصور می‌شد فعال‌تر است. این موضوع بر شناخت ما از اقلیم، آب‌وهوا، تکامل سطح مریخ و حتی امکان حیات تأثیر خواهد گذاشت.
همچنین، اگر آب یا آب‌نمک در سطح مریخ وجود داشته باشد، نگرانی‌های مهمی در مورد حفاظت سیاره‌ای (یعنی جلوگیری از آلودگی مریخ توسط فضاپیماهای زمین) ایجاد خواهد شد و باید در مأموریت‌های کاوشگرها دقت بسیار بیشتری به خرج داد.
پژوهشگران برای بررسی رگه‌ها، یک پایگاه داده‌ی جامع شامل ۵۰۰ هزار رگه تهیه کردند. آن‌ها در مجموع ۱۳٬۰۲۶ رگه روشن و ۴۸۴٬۰۱۹ رگه تیره را شناسایی کردند. این رگه‌ها اشکال متنوعی دارند و به دو نوع روشن و تیره تقسیم می‌شوند. مرزی کاملاً مشخص میان رگه‌های روشن و تیره وجود ندارد، اما به طور کلی رگه‌های تیره جدیدتر و جوان‌ترند و رگه‌های روشن قدیمی‌تر محسوب می‌شوند.
پس از تحلیل داده‌ها، پژوهشگران به برخی نتایج رسیدند. آن‌ها نوشتند: «بررسی‌های ما سه عامل پیشنهادی پیشین برای تشکیل رگه‌های خشک را رد می‌کند. گردبادهای خاکی، ریزش سنگ‌ها و چرخه‌های گرمایی هیچ‌کدام در مقیاس سرتاسری نقش مهمی در ایجاد این رگه‌ها ندارند.»