مرزهای قدرت درحال تغییر: آیا زنان در ورزشهای استقامتی از مردان پیشی گرفتهاند؟

پیروزی در رقابت اسکی آلاسکا به عملکرد فردی بستگی دارد. شرکتکنندگان باید مسافت بین ۱۶۰ تا ۲۸۹ کیلومتر را بهتنهایی و بدون هیچ کمکی طی کنند. شرایط سخت این مسابقه، دانشمندان را بر آن داشت تا در سال ۲۰۱۶، تأثیر آن بر مصرف انرژی و ترکیب بدنی ورزشکاران را مطالعه کنند. مطالعهی تازه نیز با نگاهی مشابه، تأثیر جنسیت را در این زمینه بررسی کرده و دادههایی از هشت زن و دوازده مرد شرکتکننده را تحلیل کرده است.
با وجود غیررقابتیبودن مسابقه اسکی کلاسیک کوهستان آلاسکا و فقدان جایزه برای نفرات برتر، شرکتکنندگان همچنان برای رسیدن به پایان مسیر شتاب میگیرند. بهطور متوسط، زنان این مسیر را نیمروز دیرتر از مردان به پایان میرسانند (۸٫۱ روز در برابر ۷٫۵ روز)، اما بهترین عملکرد زنان، با سریعترین عملکرد مردان برابری میکند.
بهگزارش پژوهشگران، زنان در مسیر مسابقه انرژی کمتری مصرف کردند و نسبت مصرف انرژی به بار حملشده (شامل وزن بدن، غذا، لباس و تجهیزات کمپینگ) در آنها پایینتر بود. در هر دو گروه، میزان مصرف انرژی یکی از بالاترین مقادیر ثبتشده تاکنون برای هر جنس بوده است.
هرچه مدت و شدت رقابت بیشتر میشود، مزیتهای مردانه نیز بیشتر کاهش مییابد
تحلیل پژوهشگران، بخشی از وضعیت را به افزایش سوختوساز در مواجهه با سرمای شدید نسبت میدهد. نتایج همچنین با مطالعات پیشین هماهنگ است که نشان میدهند زنان، شاید مقاومت بیشتری در برابر خستگی عملکردی داشته باشند. یکی از دلایل این امر، تفاوت در سوختوساز بدن است: زنان بهطور متوسط انرژی خود را در مدت زمانهای طولانیتر، از چربیها میگیرند و از ظرفیت اکسیداسیون میتوکندریایی بالاتری برخوردار هستند.
تفاوت در عملکرد ورزشکاران زن و مرد در بیشتر ورزشها، بیشک ریشههای زیستی دارد، اگرچه شرایط بیناجنسی یا کروموزومهای غیرمعمول این موضوع را پیچیدهتر میکند. بااینحال، عوامل اجتماعی هم نقش مهمی دارند. برای نمونه، همچنان احتمال کمتری دارد که دختران از کودکی به ورزش تشویق شوند. در حال حاضر نمیتوان سهم دقیق این دو عامل را تعیین کرد.
با وجود ابهامها، نکتهای واضح است: هرچه مدت و شدت رقابت بیشتر میشود، مزیتهای مردانه نیز بیشتر کاهش مییابد. تا سال ۱۹۷۲ زنان اجازهی شرکت در ماراتن بوستون را نداشتند و در سال ۱۹۶۷، زنی که تلاش کرد در مسابقه بدود، توسط مدیر مسابقه مورد حمله قرار گرفت. در آن زمان ادعا میشد زنان توان دویدن در چنین مسافتی را ندارند.
در عصر حاضر، رکورد زنان در ماراتن فقط ۸ درصد از رکورد مردان کندتر است و این فاصله، با سرعت در حال کاهش است. در مقابل، اختلاف رکوردها در رشتههای کوتاه و میانه حدود ۱۰ درصد و روند کاهش نیز آهستهتر است.
در پایان، مطالعه نتیجه میگیرد که وقتی شرایط سخت میشود، بدن زنان عملکردی نزدیک به مردان و گاهی حتی بهتر از آنها، نشان میدهد. شاید زمانی برسد که زنان نهتنها در استقامت، بلکه در بازتعریف قدرت، کلیشهها را از پیش تعریف کنند و در دشوارترین رقابتهای ورزشی، جایگاه اول را بهطور مستمر در اختیار بگیرند.
پژوهش در نشریه علمی Frontiers in Physiology منتشر شده است.