۴۰ درصد ایرانی‌ها دیابت دارند یا در آستانه آن هستند/کبد چرب؛ عارضه تازه در دیابت نوع دو
عضو هیات علمی پژوهشگاه رویان از وجود ۶ میلیون بیمار دیابتی و ۹ میلیون نفر در مرحله پیش‌دیابت در کشور خبر داد و گفت: جمع‌بندی این آمار نشان می‌دهد حدود ۴۰ درصد جمعیت بزرگسال ایران یا دیابت دارند یا در مرز ابتلا قرار دارند.
اعظم کوه‌کن، مدیر کلینیک دیابت رویان در گفت‌وگو با رزنیوز، با بیان اینکه شیوع دیابت در ایران و جهان رو به افزایش است، گفت: روز جهانی دیابت فرصتی برای یادآوری جدی‌بودن این بیماری و ضرورت ارتقای سواد سلامت در جامعه است.
وی افزود: هفتمین همایش مردمی روز جهانی دیابت توسط کلینیک دیابت، چاقی و متابولیسم پژوهشگاه رویان با هدف افزایش آگاهی عمومی و ترویج سبک زندگی سالم، روز ۲۷ آبان برگزار می‌شود.
نیمی از مبتلایان دیابت از بیماری خود بی‌خبرند
کوه‌کن با اشاره به آمار جهانی ابتلا به این بیماری گفت: در حال حاضر حدود ۵۸۹ میلیون نفر از جمعیت بزرگسال دنیا به دیابت مبتلا هستند و از هر ۹ نفر، یک نفر درگیر این بیماری است.
وی افزود: پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۵۰، این تعداد به حدود ۸۵۳ میلیون نفر برسد. حدود ۵۰ درصد از مبتلایان در جهان از بیماری خود بی‌خبرند و این مسئله ریسک عوارض جدی را افزایش می‌دهد.
وضعیت نگران‌کننده ایران؛بالغ بر ۱۴ درصد جمعیت بزرگسال دیابت دارند
وی افزود: شیوع دیابت در ایران حدود ۱۴ تا ۱۵ درصد است و حدود ۵/۷ میلیون نفر در کشور با این بیماری زندگی می‌کنند. میزان شیوع دیابت در ایران بالاتر از میانگین جهانی است که حدود ۱۱ درصد گزارش می‌شود.
۹ میلیون ایرانی در مرحله پیش‌دیابت
مسئول درمانگاه طب پیشگیری رویان با اشاره به آمار پیش‌دیابت گفت: حدود ۹ میلیون نفر در کشور دچار پیش‌دیابت هستند و سالانه حدود ۵۰۰ هزار نفر به این جمعیت اضافه می‌شود.
وی اظهار کرد: با جمع‌کردن آمار دیابت و پیش‌دیابت، می‌توان گفت حدود ۴۰ درصد از جمعیت بزرگسال ایران یا مبتلا به دیابت‌اند یا در مرز ابتلا قرار دارند.
هزینه‌های سنگین دیابت برای نظام سلامت
وی با بیان اینکه دیابت یکی از پرهزینه‌ترین بیماری‌های غیرواگیر است، گفت: این بیماری حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد منابع سلامت جهان را مصرف می‌کند.
کوه‌کن افزود: برآوردها نشان می‌دهد هزینه‌های درمان دیابت در ایران حدود ۸.۵ تا ۹ درصد کل هزینه‌های بهداشتی را شامل می‌شود.
کمتر از یک‌سوم بیماران کنترل مناسب دارند
وی با اشاره به وضعیت کنترل بیماری در کشور گفت: حدود ۳۰ درصد بیماران از بیماری خود اطلاع ندارند و بسیاری از مبتلایان نیز به دلیل عدم مراجعه یا مصرف نکردن صحیح دارو، کنترل مناسبی بر بیماری خود ندارند.
مدیر کلینیک دیابت رویان توضیح داد: تنها حدود ۶۵ درصد بیماران داروی کافی دریافت می‌کنند و در مجموع حدود ۲۵ درصد در محدوده قابل‌قبول کنترل دیابت قرار دارند.
تفاوت شیوع دیابت میان شهرها و قومیت‌ها
کوه‌کن با اشاره به پراکندگی ابتلا در کشور گفت: بر اساس برخی مطالعات، بیشترین میزان پیش‌دیابت در شهرهایی مانند ساری و برخی مناطق گرمسیری گزارش شده است. از نظر قومیتی نیز آمارها نشان می‌دهد ابتلا در برخی گروه‌ها مانند بلوچ‌ها و زابلی‌ها بیشتر و در گروه‌هایی مانند عشایر ترک کمتر است.
دیابت از بیماری ثروتمندان به بیماری طبقه کم‌درآمد تبدیل شده است
این عضو هیات‌علمی رویان با بیان اینکه الگوی جهانی ابتلا تغییر کرده است، گفت: شاید در گذشته دیابت را بیماری ثروتمندان می‌دانستند، اما امروز داده‌های جهانی نشان می‌دهد سه‌چهارم مبتلایان در کشورهای با درآمد پایین و متوسط زندگی می‌کنند.
وی ادامه داد: این موضوع فقط به دلیل ضعف اقتصادی نیست؛ بخشی از آن به فقر غذایی و مصرف بیشتر کربوهیدرات به‌جای پروتئین مرتبط است و بخش مهم دیگر ناشی از فقر دانش و آگاهی سلامت است.
شعار امسال: دیابت و محیط کار
مدیر کلینیک دیابت رویان، با بیان اینکه امسال تمرکز روز جهانی دیابت بر افزایش آگاهی عمومی در محیط‌های کاری است، گفت: هدف فدراسیون بین‌المللی دیابت در سال ۲۰۲۵، توجه به نقش محیط کار در پیشگیری، تشخیص و مدیریت دیابت است.
وی افزود: داده‌های جهانی نشان می‌دهد بسیاری از مبتلایان، دانش و آگاهی تغذیه‌ای کافی ندارند و این کمبود آگاهی به‌ویژه در جوامع با درآمد پایین و متوسط، عامل مهمی در افزایش ابتلا است.
ریشه نام‌گذاری روز جهانی دیابت
این عضو هیات‌علمی رویان با اشاره به تاریخچه روز جهانی دیابت گفت: این روز به‌مناسبت تولد دکتر بانتینگ، پزشکی که برای نخستین‌بار همراه تیمی در کانادا موفق به استفاده درمانی از انسولین شد، نام‌گذاری شده است.
وی توضیح داد: در سال ۱۹۹۱ فدراسیون بین‌المللی دیابت و سازمان جهانی بهداشت، روز تولد دکتر بانتینگ را به‌عنوان روز جهانی دیابت اعلام کردند و از سال ۲۰۰۶ این روز به‌طور رسمی در سطح جهان گرامی داشته می‌شود.
دیابت در همه مراحل زندگی؛ از نوزادی تا سالمندی
کوه‌کن با اشاره به شعار سازمان جهانی بهداشت در سال جاری گفت: شعار امسال بر اهمیت دیابت در همه مراحل زندگی تأکید دارد. دیابت فقط مختص یک گروه سنی نیست؛ این بیماری از نوزادی و کودکی تا بزرگسالی و سالمندی دیده می‌شود و حتی در سنین بهره‌وری و اشتغال نیز شیوع قابل‌توجهی دارد.
وی ادامه داد: با توجه به روند روبه‌رشد سالمندی در ایران، افزایش هم‌زمان شیوع دیابت و سالمندی می‌تواند چالش‌های جدی برای نظام سلامت ایجاد کند.
ضرورت پیشگیری و تشخیص به‌موقع
این مقام مسئول با تأکید بر نبود درمان قطعی برای دیابت گفت: هدف اصلی نام‌گذاری این روز، توجه به پیشگیری، تشخیص زودهنگام و مدیریت موثر بیماری است. کنترل مستمر و مراقبت تخصصی می‌تواند کیفیت زندگی بیماران را به‌طور چشمگیری افزایش دهد.
کوه‌کن با اشاره به برنامه جهانی فدراسیون بین‌المللی دیابت گفت: پنج هدف کلیدی برای سال‌های ۲۰۲۲ تا ۲۰۳۰ تعیین شده است. بر اساس این اهداف، لازم است تا سال ۲۰۳۰ به این نتایج برسیم؛ تشخیص ۸۰ درصد بیماران دیابتی، کنترل مطلوب قند خون در ۸۰ درصد بیماران، کنترل مناسب فشار خون در ۸۰ درصد افراد مبتلا، دریافت استاتین توسط حداقل ۶۰ درصد بیماران بالای ۴۰ سال، دسترسی ۱۰۰درصدی بیماران دیابت نوع یک به انسولین و ابزار پایش قند خون.
وی افزود: دستیابی به این اهداف نیازمند سیاست‌گذاری، آموزش همگانی و حمایت نظام سلامت است.
دیابت؛ عامل مهم مرگ‌ومیر جهانی
این عضو هیات‌علمی رویان با اشاره به پیامدهای مرگبار دیابت گفت: در سال ۲۰۲۱ بیش از ۳.۵ میلیون مرگ به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم به دیابت مرتبط بوده است؛ یعنی حدود ۹.۳ درصد کل مرگ‌ومیر جهان.
وی ادامه داد: برخی گزارش‌ها نشان می‌دهد هر ۵ تا ۶ ثانیه یک نفر در جهان به دلیل دیابت یا عوارض ناشی از آن جان خود را از دست می‌دهد.
دیابت نوع یک و ضرورت دسترسی کامل به انسولین
کوه‌کن گفت: حدود ۹ میلیون نفر در جهان مبتلا به دیابت نوع یک هستند و در ایران این عدد حدود ۱۴۰ تا ۱۵۰ هزار نفر برآورد می‌شود. ضروری است که تمامی مبتلایان به دیابت نوع یک به انسولین و تجهیزات پایش قند خون دسترسی پایدار و کافی داشته باشند.
شیوع بالای دیابت بارداری
وی با اشاره به وضعیت زنان باردار گفت: دیابت بارداری یکی از مهم‌ترین چالش‌های سلامت مادران است. شیوع این نوع دیابت در دنیا ۱ تا ۱۴ درصد گزارش شده و در ایران حدود ۱۰ درصد است.
کوه‌کن توضیح داد: حدود ۲۰ درصد زنان باردار در جهان درجاتی از افزایش قند خون را تجربه می‌کنند. بخشی از آنان دیابت بارداری دارند و بخشی نیز از قبل مبتلا به دیابت نوع یک یا دو بوده‌اند که بیماری‌شان در دوران بارداری ادامه می‌یابد. توجه ویژه به این مادران برای جلوگیری از عوارض مادر و جنین ضروری است.
خطر دیابت برای مادران و کودکان
مدیر کینیک دیابت رویان با بیان اینکه دیابت بارداری نه‌تنها مادر، بلکه کودک را نیز در معرض خطر آتی بیماری‌های قلبی‌ـ‌عروقی قرار می‌دهد، گفت: این کودکان در آینده احتمال بیشتری برای ابتلا به بیماری‌های متابولیک دارند و توجه به سلامت مادران باردار باید یکی از اولویت‌های نظام سلامت باشد.
دیابت در محیط‌های کاری؛ چالش ناشناخته
وی با اشاره به اهمیت شعار امسال روز جهانی دیابت مبنی بر تمرکز بر محیط کار گفت: افراد در سنین اشتغال به‌دلیل استرس‌های شغلی، ساعت‌های کاری طولانی و کمبود فرصت برای مراقبت‌های بهداشتی، بیشتر در معرض خطر قرار دارند.
مدیر کلینیک دیابت رویان افزود: شغل‌های مدیریتی، مالی، حسابداری، پرستاری، شیفت‌های شب، مشاغل پرخطر و همچنین آتش‌نشانی از جمله حرفه‌هایی هستند که استرس مزمن در آنها بسیار دیده می‌شود و این امر کنترل دیابت را دشوار می‌کند.
کوه‌کن ادامه داد: برخی بیماران به‌دلیل شرایط کاری نمی‌توانند به‌موقع انسولین تزریق کنند، تست قند خون انجام دهند یا داروهای خود را همراه داشته باشند. این شرایط سبب می‌شود بیماری دیرتر تشخیص داده شود یا مدیریت مؤثر صورت نگیرد.
توصیه به کارفرمایان: محیط کار سالم بسازید
وی با تأکید بر اینکه بیش از ۴۳۰ میلیون بیمار دیابتی در دنیا در سنین کاری قرار دارند، گفت: ضروری است کارفرمایان محیطی ایمن، سالم و منعطف فراهم کنند تا افراد دیابتی بتوانند در شرایط مناسب کار کنند.
عضو هیات علمی پژوهشگاه رویان افزود: نمونه‌گیری دوره‌ای قند خون شاغلان، فراهم‌کردن امکانات فعالیت بدنی در محیط کار، ترویج تغذیه سالم و اجرای برنامه‌های آموزشی می‌تواند نقش مهمی در شناسایی زودهنگام و کنترل این بیماری داشته باشد.
کوه‌کن با اشاره به تجربه برخی کارکنان پس از بازنشستگی گفت: بسیاری از افراد در دوران خدمت تحت استرس‌های شدید بوده‌اند و پس از بازنشستگی تازه با علائم و تشخیص دیابت مواجه می‌شوند؛ بنابراین توجه به «طب کار» در دوران اشتغال اهمیت ویژه‌ای دارد.
سبک زندگی؛ مهم‌ترین عامل خطر دیابت نوع دو
این مقام مسئول با تأکید بر نقش سبک زندگی در بروز دیابت نوع دو گفت: یکی از پرسش‌های رایج مردم این است که چه افرادی در معرض خطر هستند یا چه کسانی باید تست قند خون بدهند. در کشور ما حتی نوجوانان و افراد زیر ۲۰ سال نیز به‌دلیل سبک زندگی ناسالم به دیابت نوع دو مبتلا شده‌اند.
چه کسانی باید آزمایش قند خون بدهند؟
کوه‌کن با بیان اینکه افراد بالای ۳۵ سال باید حتماً تست قند خون انجام دهند، افزود: گروه‌های زیر در معرض خطر بیشتری هستند و باید به‌طور منظم بررسی شوند: زنان با سابقه دیابت بارداری یا سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، افراد دارای فشار خون بالا، بیماران قلبی‌ـ‌عروقی، افراد با چربی خون بالا، افرادی با سابقه خانوادگی مثبت دیابت، اشخاص کم‌تحرک، افراد دارای اضافه‌وزن یا چاقی.
وی گفت: تشخیص دیابت کار پیچیده‌ای نیست؛ یک آزمایش ساده قند خون ناشتا کافی است. اگر قند خون ناشتا کمتر از ۱۰۰ باشد، وضعیت طبیعی است. اگر بین ۱۰۱ تا ۱۲۵ باشد، فرد در محدوده پیش‌دیابت قرار دارد. اگر ۱۲۶ یا بالاتر باشد، فرد مبتلا به دیابت محسوب می‌شود.
کوه‌کن تأکید کرد: افراد سالم نیز باید هر یک تا سه سال یک بار آزمایش قند خون انجام دهند تا از وضعیت متابولیک خود اطمینان پیدا کنند.
عوارض عروقی؛ جدی‌ترین تهدید برای بیماران دیابتی
کوه‌کن با تأکید بر اینکه دیابت یک بیماری عروقی محسوب می‌شود و می‌تواند اندام‌های مختلف بدن را تحت‌تأثیر قرار دهد، گفت: بیماران دیابتی در معرض خطر بروز عوارض متعدد هستند و یکی از بخش‌هایی که آسیب می‌بیند، چشم است.
عضو هیات علمی پژوهشگاه رویان ادامه داد: آسیب به رگ‌های خونی شبکیه می‌تواند منجر به رتینوپاتی دیابتی شود. شیوع این عارضه در جهان حدود ۱۱ تا ۱۲ درصد گزارش شده و به همین دلیل توصیه می‌شود بیماران دیابتی سالی یک‌بار غربالگری کامل چشم انجام دهند.
نارسایی کلیه؛ عارضه‌ای خاموش اما خطرناک
وی افزود: یکی از مشکلات دیگر، درگیری عروق کلیه و پیشرفت به سمت نارسایی کلیوی است که با عنوان «نفروپاتی دیابتی» شناخته می‌شود.
به گفته کوه‌کن، بین ۲۰ تا ۴۰ درصد بیماران دیابتی ممکن است دچار این عارضه شوند. بررسی منظم عملکرد کلیه، انجام آزمایش کراتینین، بررسی دفع پروتئین و آزمایش ادرار برای این بیماران ضروری است.
عوارض قلبی–عروقی سه تا چهار برابر بیشتر از افراد عادی
مسئول درمانگاه طب پیشگیری و ارتقای سلامت رویان با اشاره به اینکه مشکلات قلبی و عروقی از مهم‌ترین عوارض دیابت هستند، افزود: بروز سکته‌های قلبی و مغزی در بیماران دیابتی سه تا چهار برابر بیشتر از جمعیت عادی است.
وی تأکید کرد: بیماران باید بر اساس نظر پزشک معالج، در صورت نیاز تحت معاینه متخصص قلب و عروق قرار بگیرند.
آسیب عصبی و زخم پای دیابتی
کوه‌کن گفت: نورپاتی دیابتی یکی از شایع‌ترین مشکلات بیماران است و بیش از ۵۰ درصد مبتلایان دچار درجاتی از آسیب عصبی می‌شوند. این آسیب عصبی علاوه بر کاهش کیفیت زندگی، بیمار را مستعد زخم پای دیابتی می‌کند؛ به‌طوری‌که حدود ۱۵ درصد بیماران دیابتی در طول عمر خود دچار زخم پای دیابتی می‌شوند و متأسفانه ۲۵ درصد این افراد ممکن است به قطع عضو منتهی شوند.
اهمیت غربالگری سالیانه
به گفته وی، بیماران دیابتی باید غربالگری سالیانه را جدی بگیرند. این غربالگری شامل موارد زیر است: بررسی سالانه چشم، ارزیابی عصبی -عروق محیطی پا، آزمایش‌های دوره‌ای خون، بررسی عملکرد کلیوی، ارزیابی قلبی بر اساس نظر پزشک،دریافت مشاوره تغذیه و رژیم‌درمانی.
کوه‌کن افزود: بیماران دیابتی باید دست‌کم سالی دو بار آزمایش HbA۱c یا قند سه‌ماهه انجام دهند تا مشخص شود کنترل قند خون در چه وضعیتی قرار دارد. هدف معمول پزشکان حفظ HbA۱c کمتر از ۷ درصد است.
کبد چرب؛ عارضه تازه در دیابت نوع دو
این پزشک با اشاره به شیوع بالای کبد چرب در کشور گفت: بسیاری از بیماران دیابتی به این عارضه دچار می‌شوند. تشخیص آن با آزمایش‌های تکمیلی و در صورت نیاز سونوگرافی و تست های اختصاصی انجام می‌شود و باید به‌طور منظم پیگیری شود.
اصلاح سبک زندگی؛ مهم‌ترین اصل کنترل دیابت
کوه‌کن تأکید کرد: تغذیه سالم و سبک زندگی مناسب نقش پایه‌ای در کنترل دیابت دارد. بیماران باید وزن مطلوب خود را حفظ کنند، مصرف چربی‌های اشباع و کلسترول را کاهش دهند و رژیم غذایی متعادل حاوی سبزیجات، حبوبات و غلات کامل داشته باشند. ما نمی‌گوییم بیماران دیابتی مصرف قند را به‌طور کامل قطع کنند؛ بلکه باید آن را محدود و متعادل مصرف کنند.
وی با اشاره به رواج باورهای غلط در شبکه‌های اجتماعی گفت: برخی بیماران تصور می‌کنند «شکر قهوه‌ای بی‌ضرر است»، در صورتی که از نظر مقدیر کربوهیدرات تفاوتی با شکر سفید ندارد.
وی افزود: پرسش‌های رایج دیگری نیز وجود دارد؛ از جمله اینکه آیا مصرف خرما یا توت برای بیماران دیابتی مجاز است؟ پاسخ این است که این مواد غذایی نیز باید در حد توصیه‌شده و با رعایت تعادل مصرف شوند.
آموزش، کلید اصلی کنترل دیابت
کوه‌کن با تأکید بر نقش آموزش در پیشگیری و کنترل دیابت گفت: برای بهبود وضعیت این بیماران باید آموزش‌های عمومی و تخصصی در جامعه گسترش یابد. باورهای غلط درباره دیابت در جامعه فراوان است و تنها از طریق آموزش صحیح می‌توان آنها را اصلاح کرد؛ به‌ویژه با توجه به روند رو به افزایش ابتلا در کشور، نیازمند برنامه‌ریزی جدی‌تری هستیم.
کوه‌کن توضیح داد: آموزش باید از سطح «چهره‌به‌چهره» در ارتباط مستقیم با بیماران آغاز شود و سپس با آموزش‌های گروهی، کارگاه‌ها، دوره‌های تخصصی و به‌روزرسانی سالانه دانش کادر درمان ادامه پیدا کند.
وی افزود: نباید آموزش را فقط به هفته یا روز جهانی دیابت محدود کنیم؛ این آموزش‌ها باید مستمر و فراگیر باشد.
ضرورت توجه سیاستگذاران به دیابت
این کارشناس سلامت با اشاره به هزینه‌های سنگین دیابت در نظام سلامت گفت: لازم است سیاستگذاران، دیابت را یک بیماری مهم و پرهزینه بدانند و در سطح برنامه‌ریزی کلان، پوشش‌های بیمه‌ای، خدمات مراقبتی و بسته‌های حمایتی را تقویت کنند.
وی هشدار داد: اگر به وضعیت فعلی توجه نشود، با توجه به افزایش جمعیت سالمندان، کشور طی ۲۰ سال آینده با «دو برابر شدن» موارد ابتلا به دیابت مواجه خواهد شد. اگر تمهیدات لازم اندیشیده نشود، با نوعی طوفان در نظام سلامت روبه‌رو خواهیم شد.
فعالیت بدنی در محیط کار را جدی بگیرید
وی به نقش محیط کار در کنترل دیابت اشاره کرد و افزود: همان‌گونه که دانش‌آموزان در مدرسه ساعت ورزش دارند، مناسب است برای کارمندان نیز روزانه ۱۰ تا ۱۵ دقیقه زمان مشخص برای فعالیت بدنی در نظر گرفته شود. فراهم‌کردن امکان تغذیه سالم در محیط کار نیز نقش مهمی در پیشگیری از دیابت دارد.
باورهای غلط درباره داروهای دیابت
کوه‌کن با اشاره به یکی از چالش‌های جدی بیماران گفت: برخی افراد تحت تأثیر شبکه‌های اجتماعی داروهای خود را قطع می‌کنند یا به جای درمان علمی، روی داروهای گیاهی تکیه می‌کنند. قطع خودسرانه دارو، به‌ویژه انسولین، برای بیماران دیابتی بسیار خطرناک است و می‌تواند جان آنها را تهدید کند.
وی افزود: گیاهان دارویی جایگزین انسولین یا داروهای اصلی درمان دیابت نیستند و مردم باید اطلاعات پزشکی را از منابع معتبر دریافت کنند.
مشکلات مرتبط با تغییر برند دارو
وی ادامه داد: یکی از مشکلات رایج در حوزه دارو این است که گاهی برند دارو در داروخانه تغییر می‌کند و بیمار تصور می‌کند داروی دیگری دریافت کرده است. این موضوع باعث می‌شود بعضی بیماران دارو را دوباره تهیه کنند و ناخواسته دوز دارویی بیشتری مصرف کنند که ممکن است عوارض خطرناکی به‌همراه داشته باشد.
کوه‌کن خواستار هماهنگی بیشتر میان پزشکان، داروخانه‌ها و شبکه‌های بهداشتی شد تا مشکلات دارویی بیماران به حداقل برسد.
فناوری‌های نوین؛ آینده روشن‌تر برای بیماران دیابتی
مدیر کلینیک دیابت رویان با اشاره به ورود فناوری‌های جدید در حوزه دیابت گفت: اپلیکیشن‌های مدیریت دیابت می‌توانند اطلاعات مربوط به قند خون، مصرف غذا و میزان فعالیت روزانه را ثبت و تحلیل کنند و در روند درمان بیمار مؤثر باشند.
وی ابراز امیدواری کرد این فناوری‌ها به‌گونه‌ای توسعه یابند که امکان ارتباط مستقیم میان بیمار و پزشک را تسهیل کنند.
وی افزود: ابزارهای نوینی مانند قلم‌های هوشمند انسولین، انسولین‌های طولانی‌اثر، پچ‌های بدون سوزن برای اندازه‌گیری قند خون و دستگاه‌های پایش مداوم قند (CGM) در جهان در حال توسعه است و برخی از آنها وارد کشور نیز شده‌اند. این دستگاه‌ها می‌توانند به‌طور شبانه‌روزی قند خون بیمار را ثبت و گزارش کنند و نقش مهمی در کنترل بهتر بیماری داشته باشند.
کوه‌کن در ادامه درباره نقش فناوری‌های نوین در کنترل بهتر بیماری گفت: ابزارهای پایش مداوم قند خون، به‌ویژه برای کودکان، سالمندان، افرادی که دچار مشکلات شناختی مانند آلزایمر هستند و دانش‌آموزانی که ممکن است دچار افت یا افزایش ناگهانی قند خون شوند، بسیار کمک‌کننده است.
وی توضیح داد: این دستگاه‌ها به تلفن همراه متصل می‌شوند و والدین یا همراه بیمار می‌توانند از منزل وضعیت قند خون را بررسی کنند. همچنین آلارم‌های هشداردهنده این ابزارها به پزشک کمک می‌کند تا دوز دارو و انسولین را دقیق‌تر تنظیم کند.
دیابت بارداری؛ همه افراد در معرض خطر نیستند
کوه‌کن در پاسخ به پرسشی درباره دیابت بارداری گفت: ابتلا به این نوع دیابت ارتباط مستقیم با سبک زندگی مادر دارد. زنانی که پیش از بارداری اضافه وزن دارند، سابقه خانوادگی دیابت دارند یا سبک زندگی کم‌تحرک و تغذیه نامناسب دارند، بیشتر در معرض خطر هستند.
به‌طور کلی شیوع دیابت بارداری در جهان حدود ۱۰ تا ۱۴ درصد بارداری‌هاست و به این معنا نیست که هر زن باردار لزوماً مبتلا می‌شود؛ اما اهمیت موضوع بسیار زیاد است، زیرا سلامت مادر و جنین را هم‌زمان تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.
داروهای گیاهی جایگزین درمان دیابت نیستند
وی درباره استفاده برخی بیماران از داروهای گیاهی که در فضای مجازی تبلیغ می‌شود، هشدار داد: مصرف داروهای گیاهی به‌جای داروهای اصلی یا قطع داروی شیمیایی، کار بسیار اشتباهی است و می‌تواند بیمار را دچار عوارض شدید کند.
کوه‌کن تأکید کرد: برخی گیاهان دارویی ممکن است به‌عنوان مکمل و فقط با نظر پزشک مفید باشند، اما هیچ‌کدام جایگزین داروهای استاندارد دیابت نیستند.
باورهای غلط درباره مصرف مواد برای کاهش قند خون
کوه کن در پاسخ به پرسشی درباره توصیه برخی افراد به مصرف موادی مانند تریاک جهت کاهش قند خون، گفت: چنین ادعاهایی هیچ مبنای علمی ندارد و نه‌تنها کمکی به کنترل دیابت نمی‌کند، بلکه هزینه، خطر و آسیب بسیار بیشتری برای بیمار ایجاد می‌کند. ترک سیگار، الکل و مواد مخدر یکی از مؤثرترین اقدام‌ها در کاهش عوارض دیابت است.
وی خاطرنشان کرد: مصرف این مواد نه‌تنها کمکی نمی‌کند، بلکه خطر بیماری‌های قلبی، عروقی، کلیوی و عصبی را در بیماران دیابتی چند برابر می‌کند.
افزایش سالمندی و رشد دیابت؛ زنگ خطری جدی
کوه‌کن گفت: با توجه به روند رو به افزایش سالمندی و رشد سریع موارد ابتلا به دیابت، کشور در سال‌های آینده با هزینه‌های سنگینی در حوزه سلامت مواجه خواهد شد. این موضوع نیازمند توجه ویژه سیاستگذاران است و باید ابزارهای تشخیصی، پایشی و درمانی تا حد ممکن در دسترس بیماران قرار گیرد.
وی همچنین بار دیگر بر لزوم اصلاح باورهای غلط و ارتقای سطح آموزش عمومی تأکید کرد و گفت: تنها با آگاهی‌رسانی صحیح، دسترسی بهتر به درمان و حمایت بیمه‌ای گسترده می‌توانیم از افزایش عوارض دیابت جلوگیری کنیم.
ضرورت توجه به هزینه‌های درمان بیماران دیابتی
مدیر کلینیک دیابت رویان و عضو هیات علمی این مرکز، با تأکید بر لزوم حمایت نظام سلامت از بیماران دیابتی گفت: هزینه‌های درمان دیابت، به‌ویژه برای بیماران وابسته به انسولین، فشار زیادی بر خانواده‌ها وارد می‌کند و نیازمند بازنگری جدی است.
وی با اشاره به اینکه نوار تست قند خون همچنان برای بسیاری از بیماران هزینه‌بر است، بیان کرد: بخش‌هایی از بیمه‌ها تنها بخشی از هزینه را پوشش می‌دهند و در برخی گروه‌های سنی مانند کودکان، این خدمات رایگان شده؛ اما در مجموع، جامعه ما از پوشش گسترده و یکپارچه در این زمینه محروم است. اگر وزارت بهداشت توجه بیشتری به این بخش داشته باشد، می‌توان از بروز بسیاری از عوارض دیابت جلوگیری کرد و هزینه‌های درمانی ناشی از این عوارض را کاهش داد.
لزوم دسترسی پایدار به انسولین با برند مشخص
این عضو هیات علمی رویان با بیان اینکه تأمین انسولین باید بدون نگرانی برای بیمار انجام شود، اظهار کرد: بیماران دیابتی، به‌ویژه سالمندان، نباید نگران در دسترس بودن انسولین یا تغییر برند آن باشند. تغییر نوع انسولین در سنین بالا برای بسیاری از بیماران مشکل‌ساز است و حتی موجب سردرگمی و اختلال در روند مصرف می‌شود.
وی ادامه داد: بارها پیش آمده که بیماران اعلام می‌کنند نوع انسولین تجویزشده در داروخانه موجود نبوده و داروخانه نوع دیگری به آنها داده است؛ همین موضوع باعث می‌شود بیمار گیج شود و نتواند تزریق‌ها را به‌درستی مدیریت کند.
هشدار درباره عوارض ناشی از مصرف نادرست انسولین
کوه‌کن با اشاره به اینکه بسیاری از بیماران دیابتی در سنین سالمندی با مشکلاتی مانند فراموشی و آلزایمر مواجه‌اند، گفت: این مسئله احتمال خطا در تعداد دفعات تزریق انسولین را بالا می‌برد و آنان را در معرض عوارض خطرناکی مانند افت قند خون قرار می‌دهد که می‌تواند تهدیدکننده جان باشد.
وی افزود: یکی از چالش‌های جدی این بیماران، اشتباه در تزریق یا حتی فراموش‌کردن آن است؛ به‌ویژه وقتی نوع انسولین تغییر می‌کند یا بیمار با برند جدیدی مواجه می‌شود.
توسعه زیرساخت‌های حمایتی برای بیماران دیابتی
این مقام مسئول با تأکید بر اینکه تأمین زیرساخت‌های مناسب برای بیماران دیابتی از ضروریات نظام سلامت است، گفت: فراهم‌بودن تجهیزات، انسولین با برند ثابت و ابزارهای اندازه‌گیری قند خون، می‌تواند از بروز بخش قابل‌توجهی از عوارض و هزینه‌های بعدی جلوگیری کند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: ارتقای زیرساخت‌ها و حمایت مالی از بیماران دیابتی، نه‌تنها از نظر اخلاقی و انسانی ضروری است، بلکه از منظر اقتصادی نیز به کاهش بار درمانی کشور کمک خواهد کرد.
انتهای پیام
